امروزه نقل و انتقال الکترونیک پول به پدیده‌ای عادی در زندگی تبدیل شده است. هر روز از طریق تلفن‌همراه یا وب‌سایت بانک‌ها، به پرداخت قبوض یا انتقال وجه می‌پردازیم. همه این تراکنش‌ها بر مبنای پول رایج فیزیکی در کشورها صورت می‌گیرد؛ اما چند سال پیش یک واحد پول مجازی که مانند هیچ نوع پول رایج فیزیکی نبود و هیچ دولتی آن را منتشر نمی‌کرد، به دنیا معرفی شد که «بیت کوین» (Bit Coin) نام گرفت.

بیت کوین، برخلاف دیگر واحدهای پولی، وابسته به بانک مرکزی هیچ کشوری نیست و در حقیقت شکلی غیرمتمرکز دارد. هیچ مرجع واحدی بر نقل و انتقال بیت کوین نظارت نمی‌کند و موجودی بیت کوین هر فرد در هیچ حسابی ثبت نمی‌شود. موجودی بیت کوین تنها روی رایانه یا تلفن‌همراه شما قرار خواهد گرفت؛ یعنی یک فایل ذخیره شده روی دستگاه شما مشخص می‌‌کند چقدر ثروت مجازی دارید. حال اگر به اینترنت وصل شوید، می‌توانید این ثروت را خرج کنید یا بر آن بیفزایید.

بیت کوین چگونه شکل گرفت ؟؟؟

سال 1378فردی به نام ساتوشی ناکاموتو که متوجه ناکارآمدی سیستم فعلی پولی جهان در ایجاد بحران مالی آن سال شده بود، به فکر راه‌اندازی یک سیستم پولی جایگزین افتاد. او یک‌سال وقت صرف کرد تا همه جوانب این واحد پولی عصر دیجیتال را بسنجد و سرانجام وقتی تعریف بیت کوین انجام شد، آن را به جهان عرضه کرد.

برای استفاده از بیت کوین ابتدا باید نرم‌افزار کیف پول (wallet) مربوط به آن را دانلود کنید. این نرم‌افزار موجودی شما را روی رایانه‌تان ثبت می‌کند. سپس می‌توان با استفاده از حساب بانکی معمولی، کارت اعتباری یا حتی پول نقد معمولی، بیت کوین خریداری کرد و آن را در کیف پول الکترونیکی خود قرار داد.

آیا می‌توان با بیت کوین چیزی هم خرید؟؟؟

امروزه برخی سایت‌های مختلف اینترنتی، بیت کوین را در کنار روش‌های دیگر پرداخت، می‌پذیرند. البته دامنه حوزه‌های پذیرنده بیت کوین فقط به دنیای اینترنت محدود نمی‌شود و در بسیاری رستوران‌ها، فروشگاه‌های شهری و حتی مطب پزشکان می‌توان هزینه‌ها را با بیت کوین پرداخت. با گذشت زمان بر دامنه حوزه‌های پذیرنده این پول مجازی افزوده می‌شود. یکی از مزایای انجام خرید اینترنتی با بیت کوین، حذف واسطه‌هاست. از آنجا که خرید به صورت مستقیم بین خریدار و فروشنده و به صورت توافقی صورت می‌گیرد، هیچ گونه هزینه اضافی بابت واسطه گری به شخص ثالث پرداخت نمی‌شود. بیت کوین مثل پرداخت با اسکناس و سکه و به صورت نقد است، با این تفاوت که بیت کوین واقعیت فیزیکی ندارد؛ بلکه یک فایل اطلاعاتی پیچیده است که در تلفن‌همراه خودتان ذخیره شده است، بنابراین اگر اینترنت قطع بود یا سرورهای یک بانک از کار افتاده بود، نگرانی وجود ندارد؛ شما می‌توانید با ضربه کوچکی که از سوی تلفن‌همراهتان به صندوق فروشنده می‌زنید، مبلغ مورد نظر را به طور مستقیم از کیف پول دیجیتال خودتان به صندوق او منتقل کنید.

این سیستم هیچ هسته مرکزی و مدیریت‌کننده‌ای ندارد. کل سیستم بیت کوین بر مبنای شبکه همکار به همکار (peer-to-peer یا P2P) عمل می‌کند. ساختار شبکه P2P همانند شبکه‌های تورنت است که امکان به اشتراک‌گذاری انواع فایل‌های فیلم، موسیقی و... بین افراد مختلف را بدون نیاز به یک مدیریت واحد فراهم می‌سازد.

همان‌طور که اشاره شد، می‌توانیم بیت کوین مورد نیاز خود را در ازای پرداخت مبلغی از پول رایج مثل تومان خودمان خریداری کنیم؛ اما خود این بیت کوین از کجا می‌آید؟ بیت کوین طی فرآیندی که آن را استخراج (mining) می‌خوانند به دست می‌آید.

استخراج طلا

برای استخراج طلا باید زمین را کند تا به طلا دست یافت. استخراج بیت کوین طی فرآیندی تقریبا مشابه، اما در عالم مجازی صورت می‌گیرد. برای این کار، ابتدا باید نرم‌افزار ویژه استخراج را دانلود کرد و سپس منتظر ماند تا پس از انجام یک‌سری عملیات، یک بیت کوین به عنوان پاداش دریافت شود، البته فرآیند این کار بسیار پیچیده است. امروزه برخی افراد برای استخراج بیت کوین از رایانه‌های بسیار پرقدرت بهره می‌برند.

استخراج بیت کوین روندی مشخص دارد. طبق برنامه ریزی انجام شده، سرانجام تنها امکان وجود 21 میلیون بیت کوین در دنیا وجود دارد. اکنون هر ده دقیقه تنها 25 بیت کوین استخراج می‌شود. همچنین هر چهار سال تعداد بیت کوین‌هایی که می‌توان استخراج کرد، نصف می‌شود تا این‌که در سال 1519 خورشیدی (یعنی 127 سال آینده) دیگر امکان استخراج بیت کوین وجود نخواهد داشت.

هر فرد می‌تواند بیت کوین‌های خود را به امید افزایش قیمت آنها نگه دارد یا این‌که آن را به پول معمولی تبدیل یا حتی با آن خرید کند؛ اما نکته مهم این است که بیت کوین هر فرد روی رایانه خود وی ذخیره می‌شود و برخلاف حساب‌های الکترونیکی بانکی رایج، اطلاعات موجودی شما روی هیچ نوع سیستم مرکزی ذخیره نمی‌شود.

در نتیجه اگر به هر دلیلی هارددیسک رایانه شما بسوزد و اطلاعات آن حذف شود، تمام موجودی بیت کوین فعلی شما نیز برای همیشه از میان می‌رود.

قیمت بیت کوین فراز و فرودهای زیادی را پشت سر نهاده و همین سبب ترس و امیدهای فراوانی برای استفاده از آن شده است. دو سال پیش، ارزش هر بیت کوین حدود هزار تومان بود، اما در اواسط سال گذشته این میزان به صد هزار تومان رسید و در پایان همان سال با یک افت شدید به 7000 تومان کاهش یافت.

امنیت انجام نقل و انتقال بیت کوین ( واقعاً قابله اعتماده؟؟؟)

همان‌طور که گفته شد، بیت کوین هیچ‌گونه نظارت مرکزی ندارد و تراکنش‌ها تنها بین افراد صورت می‌گیرد. پرسش مهمی که به ذهن خطور می‌کند، این است که آیا این تراکنش‌ها از گزند هکرها در امان می‌ماند؟ خوشبختانه به دلیل سیستم بسیار پیچیده رمزگذاری بیت کوین، امکان جعل بیت کوین (همان طور که در دنیای واقعی برای اسکناس روی می‌دهد) وجود ندارد؛ اما هکرها ممکن است به سایت‌های پذیرنده بیت کوین حمله کنند. این اتفاق یک بار برای یک سایت مطرح پذیرنده بیت کوین روی داد و سبب کاهش ارزش جهانی بیت کوین شد.

از سوی دیگر ناشناخته ماندن خریدار و فروشنده در سیستم نقل و انتقال بیت کوین سبب شده استفاده از این پول مجازی به گزینه اصلی برای افرادی که در خرید و فروش اقلام غیرمجاز فعالیت دارند، تبدیل شود. برای نمونه، یکی از سایت‌های مطرح در زمینه فروش انواع محصولات غیرقانونی (از سلاح گرفته تا موادمخدر) از سیستم نقل و انتقال بیت کوین برای انجام تراکنش‌های بین مشتریان خود استفاده می‌کند. همین سبب نگرانی بسیاری از دولت‌ها شده است؛ زیرا در صورت فراگیر‌شدن بیت کوین، کنترل امنیت جامعه دشوارتر می‌شود.

یکی دیگر از مشکلات بیت کوین، به مساله مالیات بازمی‌گردد. در تمام خریدهای اینترنتی، مبلغی به عنوان مالیات از طرفین (یا یکی از آنها) دریافت می‌شود، اما غیرمتمرکز بودن بیت کوین سبب نظارت نکردن دولت‌ها و در نتیجه فرار مالیاتی می‌شود.

آینده بیت کوین چجوریه؟؟؟

بروز برخی بحران‌های مالی در دنیا که از نظر اقتصاددان‌ها به ماهیت سیستم پولی و مالی جهان بر‌می‌گردد، نیاز به بهره‌گیری از یک سیستم جایگزین را پررنگ‌تر می‌کند. در این میان بیت کوین شاید همان گزینه جایگزین باشد. البته بیت کوین در این میان تنها نیست و رقبایی با فعالیت مشابه در دنیای دیجیتال به میان آمده‌اند که می‌توان به پی‌پی کوین ریپل، فری کوین و نیم کوین اشاره کرد. آیا بیت کوین همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد یا این‌که پس از مدتی به تاریخ می‌پیوندد؟ برای کسب اطلاعات بیشتر به وب‌سایت رسمی بیت کوین (bitcoing.org) مراجعه کنید:

electronics.howstuffworks.com‌/‌everyday‌ـ‌tech‌/‌bitcoin.htm